Türkiye ucuz mu?, pahali mi? Rakiplerimiz odalarini kaca pazarliyor? Iste Sonuclar
Turizm sektörünün herhalde en cok tartisilan konularinda birisidir bu konu. Ben de su yogun gecen yaz sezonuna ragmen oturdum, Almanya'nin ve Avrupa'nin en büyük üc Tur Operatöründen birinin 2002 Yaz kataloglarindaki fiyatlari inceledim. Toplam 12 tatil ülkesinin 15 bölgesindeki 732 Otelin ( YP= Yarim Pansiyon, HD= Hersey Dahil ) fiyatlarini kiyasladim, ilginc sonuclar ortaya cikti. Önce bu arastirmayi hangi kriterlere göre yaptim onu aciklayayim;
Arastirmada Otellerin ucuslu paket fiyatlari degil, sadece bir gecelik konaklama ücretleri dikkate alindi. Cünkü Mesela Almanya'nin Frankfurt Havaalani'ndan Mallorca ve Tunus'a yaklasik 2 saat uculurken, Türkiye ve Yunanistan'a yaklasik 2,5 -3 saat, Kibris'a 4 saat ve Misir, Fas ve Kanarya Adalari'na 4,5 - 5 saat uculuyor. Bu da ucus maaliyetinin her ülkeye göre degismesine sebep oluyor.
Arastirmada ülkesinde 3*, 4* 'a sahip olup ta, Tur operatörünün 2,5* veya 3,5* verdigi tesisler degerlendirmeye alinmadi, yanlizca ülkesinde 5* a sahip olup ta Katalogda 4,5* olarak gösterilen tesisler hesaplamaya katildi.
Tabloda soldaki fiyat en düsük sezon fiyati, sagdaki ise en yüksek sezon fiyatini gösteriyor. Ince sütundaki rakamlar ise söz konusu kategoride o ülkede kac otelin degerlendirmeye alindigini belirtiyor. Mesela en üstte solda 3* ve Yarim Pansiyon( YP ) Kategorisinde Türkiye-Antalya Bölgesinde 10 otelin ortalama fiyatini gösteriyor 14 -27.
Ortalamaya en yakin rakami bulabilmek icin kategorisinin en düsük ve en yüksek fiyatli tesislerini degerlendirmeye almadim.
Ayni kategoride olup ta aralarinda fiyat bakimindan daglar kadar fark olan tesis sayisi da az degil. Mesela Mallorca'da 3* YP kategorisinde 14 - 32 fiyatli tesis te var, yine 3* YP 25 - 53 fiyatli tesis te, ayni sekilde Antalya'da 5 yildizli HD kategorisinde yüksek sezon ortalamasi 73.- cikti ama bu kategoride yüksek sezonda 110.- fiyat uygulayan tesis te var.
Bu Fiyatlar tabii ki Otellerin Acentalarla yaptiklari kontrat anlasmalarindaki fiyatlar degil, Tur operatörünün kataloglarina koydugu fiyatlar.Tur Operatörleri esas kar payini paket fiyatin üzerine koyduklarindan, benim baz olarak aldigim bir gecelik otel fiyatlarina da % 10 civarinda kar koyduklarindan yola cikarsak, otellerin -yaklasik olarak- acentalara verdikleri fiyati bulabiliriz.
Bazi ülkelerde, bazi kategorilerde sadece 1-2 otel vardi, onlari genelde dikkate almadim. Sadece Güney Kibris'taki 5* li iki oteli, verdikleri ilginc fiyati görmeniz acisindan degerlendirmeye kattim. Fiyatlar EURO () cinsindendir.
Iste Sonuclar;
Ülke |
Otel Sayisi |
3* YP | 3* HD | 4* YP | 4* HD | 4,5*- 5* YP | 4,5*- 5* HD | |||||
Türkiye-Antalya |
10 | 14-27 | - | --- | 17 | 22- 42 | 32 | 32-59 | 7 | 36 - 57 | 4 | 48- 73 |
Türkiye- Ege Bölgesi | 10 | 12-24 | - | --- | 12 | 19- 41 | 15 | 27-55 | 3 | 33 - 65 | - | --- |
Yunanistan | 53 | 17-29 | 5 | 28-44 | 60 | 27- 51 | 20 | 34-64 | 29 | 36 - 66 | 8 | 39-73 |
Ispanya-Ana Kara | 10 | 24-48 | - | --- | 20 | 33- 64 | 4 | 45-76 | 5 | 37 - 80 | - | --- |
Ispanya-Mallorca Adasi | 30 | 23-38 | 4 | 33-63 | 54 | 35- 57 | 7 | 44-76 | 4 | 52 - 81 | - | --- |
Ispanya-Kanarya Adalari | 36 | 29-37 | 5 | 38-48 | 39 | 39- 49 | 15 | 51-63 | 9 | 60 - 74 | - | --- |
Portekiz | 9 | 35-60 | - | --- | 13 | 44- 73 | - | --- | - | --- | - | --- |
Misir | - | --- | - | --- | 9 | 27- 40 | 7 | 41-59 | 4 | 39 - 59 | 3 | 42-60 |
Tunus | 9 | 20-34 | - | --- | 16 | 29- 44 | 5 | 36-68 | 7 | 33 - 51 | - | --- |
Fas | 3 | 23-36 | - | --- | 4 | 28- 39 | 2 | 48-71 | - | --- | - | --- |
Malta | 7 | 23-30 | - | --- | 13 | 38- 48 | - | --- | - | --- | - | --- |
Güney Kibris | 15 | 36-45 | - | --- | 10 | 51- 63 | - | --- | 2 | 108 - 121 | - | --- |
Hirvatistan | 14 | 24-42 | - | --- | 5 | 30- 57 | - | --- | - | --- | - | --- |
Bulgaristan | 23 | 24-35 | 4 | 31-47 | 13 | 26- 36 | 7 | 36-52 | - | --- | - | --- |
Romanya | 4 | 21-28 | - | --- | 4 | 22- 29 | - | --- | - | --- | - | --- |
Tabloyu inceleyince biraz moraliniz bozulabilir, Sadece Romanya'nin 4* li otelleri Türkiye'den daha ucuz. Ortalamayi özellikle Alanya'daki otellerin fiyati düsürüyor. Dikkat cekici birsey de Türkiyede düsük sezon fiyatlari diger ülkelere göre cok ucuz.
Bunun sebeplerini üzerine düsünmek lazim. Gerci incelemeyi yaptigim katalogta genelde Türkiye'deki otellere bucuklu yildizlamalar verilmis, o yüzden bircok oteli degerlendirmeye almadim ama fiyatlarina bakinca, onlari da degerlendirmeye alsaydim bile, hatta baska sirketlerin kataloglarindaki fiyatlari bile kiyaslamis olsam, sonuc yine yaklasik ayni cikacakti.
Özellikle 3* kategorisinde fiyatlarda epey gerideyiz. Nedenini ben söyleyemem, Tesis sahipleri Tur Operatörlerine sorsunlar, gidip rakip ülkelerdeki tesisleri gezsinler, oranin turizmini gelirleri giderleri incelesinler ve nedenini bulsunlar. Fiyatlarda Ispanya, Yunanistan, Portekiz gibi ülkelere göre biraz düsük olmamizi ben normal karsiliyorum.Sebebi su; Türkiye'de personle ödenen ücretler hala cok düsük, 2001 Yilinin sezon ortasinda Mallorca'da tur otobüslerinin söförleri greve gitti, istedikleri suydu; NET 1777.- DM olan maaslarina %5-6 daha zam yapilmasiydi, ayrica 8 saatin üzerindeki her saat basi yaklasik 8.-DM olan fazla mesai saat ücretinin 11.-DM civarina cikarilmasini istiyorlardi. Birde bizim söförlerimizin aldiklari maaslari ve calisma saatlerini hesaplayin ( lütfen bahsisleri kimse hesaplamasin, bu olay her ülkede var.), arada daglar kadar fark var. Ama diger taraftan da baska bir gercekte su; Bu kadar düsük fiyat anlasmalarina ve personel bu kadar düsük maas almasina ragmen, Türkiye'nin Fiyat / Hizmet-Kalite kiyaslamasinda en önde olmasinin bence bir aciklamasi var. Biz bu isi hala Amatör bir ruhla yapiyoruz, ''Yabancilar misafirimizdir, misafirler memnun edilmelidir.'' parolasini, Pazarlama taktigi, Satis politikasi olarak degil, gönülden uyguluyoruz. Bu da bizim hala devam eden bazi olumsuzluklarimizi ( altyapi, yollar, görüntü kirliligi, hanutculuk, etiketsiz satis uygulamasi...) bir nebze kapatiyor.
Simdi bu tabloya bakip ta lütfen kimse sezon ortasinda fiyat artirmaya kalkmasin !!, Ispanya'nin uyguladigi fiyat yüksek ama verdikleri Hizmet kalitesini ayni oranda arttiramadiklari icin su anda aslinda baslari fena halde belada. Bu yil uygulamaya konan cevre vergisi, Sezon ortasindaki grevler, hizmet kalitesinin düsüklügü..vs. Ayrica gecen hafta Alman TV sindeki ( Galiba SAT 1 veya RTL idi.) Mallorca'da tatil yapan ve hic memnun olmayan iki cocuklu genc bir Alman ailesinin fena halde Mallorca yi kötülemesi bütün bunlara tuz-biber oldu. Bu aile kisaca sunu söyledi '' Burada uygulanan fiyatlarla verilen hizmet cok orantisiz, verilen hizmete göre kac para istenmesi gerekir diye sorarsaniz, bana göre 0.- ( sifir ) olmali'' dedi, daha sonra yine '' Burada iki haftada harcamak zorunda kaldigimiz para ile rahatlikla Seyseller, veya Karayipler gibi egzotik bir yerde tatil yapabilirdik, bir daha gelmeyecegiz.'' Iste orantisizca fiyat artirmanin kötü yanlari...
Mallorca bu sene %30 gibi inanilmaz bir oranda az turist agirliyor. Ayrica ayni programda gizli kamerayla bazi mal ve hizmetlerin Euro öncesi ( 2001 yili fiyatlari ) ile Euro sonrasi fiyatlari kiyaslandi, ve Mallorcalilar sucüstü yakalandi. Buna göre daha önceki fiyati 2001 yilinda belirlenen mesela bir top dondurma icin 1,30.- istendi ( gecen seneki fiyati 0,80.-), yine Plajdaki bir semsiye ve yatak icin 10.- ( gecen sene 5.), bir restorandaki karisik büyük bir salata icin 16.- ( gecen sene 8.-) istendi. Programi sunan kisinin itirazlari sonuc vermedi, görevlilerin bahaneleri hazirdi; '' Hayir ! gecen sene de fiyatlarimiz ayniydi, ...burasi turistik yer,... normal..vs'' gibi kacamak cevaplar verildi. Bu tip programlar Almanya'da cok yayinlaniyor,cok ilgi cekiyor ve ciddiye aliniyor. Özellikle Ispanya aleyhine burada sürekli bu tip seyler cikiyor TV lerde. Simdilik bizim üzerimize giden yok, ama önümüzdeki yillarda da bize dokunmayacaklarini kimse garanti edemez.
Hep Ispanya'dan bahsettim ama eski demirperde-yeni AB adayi ülkeler hizla turizm pastasindan daha fazla pay kapmaya basladilar. Ayrica Hirvatistan'daki fiyatlara dikkatinizi cekerim. Gecenlerde bunlarin aldigi mesafeyi cok iyi anlatan bir yazi vardi 28 Temmuz 2002 tarihli Hürriyet Gazetesi'nde . Sevgi'nin Diviti basligini tasiyan Hirvatistan'i anlatan bu yaziyi mutlaka okuyun.
Tam yaziyi bitiriyordum, su anda TV yi acinca ZDF de yine ayni Mallorca konularini gösteriyor, kötü servis ve yüksek fiyatlar yüzünden Mallorca ve diger Balear adalarinin bu sene yeterince dolmadigindan falan bahsediyor. Diger taraftan da Para kazanmak icin servis vermek gerektigini anlatan ilginc bir sey gösteriyor. Konu Istanbul'da Ihsan isimli bir taksi söförü, turistlere süper hizmet veriyor ayrca www.besttaxidriver.com adli ilginc bir Web sitesi kurmus, cok ilginc, programda onun sayesinde Almanya'nin en cok izlenen kanali ZDF yaklasik 5 dakika sahane Istanbul görüntüleri ve Ihsan'in müsterilerine verdigi mükemmel rehberlik hizmetini anlatti. Bir nevi Ispanyollara '' hizmet öyle olmaz, böyle olur'' dendi. Milyon $ lik bir Türkiye Reklami ! , daha iyisi zor yapilir. Bravo Ihsan'a. Iste böyle güzel Icraatlarla vatansever olunur, el - kol sembolleriyle, lafla degil. Bunun tabii hemen Mallorca ile ilgili olumsuz haberin ardindan verilmesi Türkiye ve özellikle Istanbul icin daha da olumlu.
Simdilik bu kadar, bu konudaki fikrlerinizi www.turizmcilerkahvesi.com daki Forum 'da yazabilirsiniz.
Saygilar
05 Agustos 2002
Ercan Toprakyaran webmaster@turizmcilerkahvesi.com